آپنه خواب 

آپنه خواب چیست

شاید تا به حال نام آپنه خواب نیز به گوش شما خورده باشد اما ندانید که معنی دقیق این بیماری چیست!

آپنه خواب یکی از رایج ترین اختلالات خواب به حساب می آید که افراد زیادی را به خود درگیر کرده است.خیلی از افراد برای مشکلات خواب خود به یک متخصص مراجعه می کنند و در نهایت متوجه می شوند که مبتلا به عارضه ی آپنه خواب می باشند. اما به راستی این عارضه به چه معناست و چه خطراتی را برای فرد به همراه دارد؟

متاسفانه افراد زیادی هستند که تصور می کنند خروپف آن ها در طول خواب ، عارضه ای کاملا طبیعی است و بهتر است دیگران نیز با آن کنار بیایند.

اما در صورتی که شریک زندگی تان یا یکی دیگر از اعضای خانواده ، شب ها در طول خواب خروپف می کند ، پس احتمالا به خوبی می دانید ، این عارضه چیزی نیست که بتوان با آن کنار آمد. چرا که می تواند بر جنبه های مختلف زندگی فرد و اطرافیانش تاثیرات منفی بگذارد.

اما آیا تا به حال به غیر از خروپف متوجه مسئله ی عجیب دیگری هم در حین خواب شده اید ؟ ایا تا به حال پیش آمده است که همسرتان در حین خواب برای چندین ثانیه، نفس نکشید؟!

اگر با چنین چیزی برخورد کرده اید ، پس توصیه می کنیم که مطلب زیر را حتما بخوانید.

آپنه خواب انسدادی (OSA) نوعی عارضه است که در طول خواب رخ می دهد و افرادی که به این عارضه دچار هستند ، در عمیق ترین مراحل خواب خود ناگهان دچار وقفه ی تنفسی شده و برای چند ثانیه قادر به تنفس نخواهند بود

آپنه خواب چندین نوع دارد :

• آپنه خواب انسدادی : این نوع آپنه رایج تر است و معمولا هنگامی رخ می دهد که عضلات حلق در حال استراحت هستند
• آپنه خواب مرکزی : این نوع آپنه وقتی رخ می دهد که مغز شما ، سیگنال های درستی به عضلاتی که تنفس را کنترل می کنند، نمی فرستد!!
• سندروم آپنه خواب پیچیده : وقتی که فرد به هر دو نوع آپنه خواب ( انسدادی و مرکزی) مبتلا باشد می گوییم که سندروم آپنه خواب پیچیده دارد

آپنه خواب مرکزی

آپنه خواب مرکزی همان گونه که گفتیم به عارضه ای گفته می شود که مغز سیگنال های درستی به عضلات کنترل کننده ی تنفس ارسال نمی کند.اما چندین عامل وجود دارد که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهند :

• مسن بودن : میانسالان و افراد مسن ؛ احتمال بیشتری برای ابتلا به آپنه خواب مرکزی خواهند داشت
• مرد بودن : آپنه خواب مرکزی در مردان بیشتر از زنان رخ می دهد
• اختلالات قلبی : ابتلا به نارسایی قلبی خطر بروز آپنه خواب مرکزی را افزایش می دهد.
• مصرف داروهای مسکن : داروهای مسکن مخصوصا ، داروهایی مانند متادون ، ممکن است خطر ابتلا به آپنه خواب مرکزی را افزایش دهند.
• سکته : در صورتی که تا به حال سکته کرده اید ، احتمال ابتلا به آپنه خواب مرکزی افزایش پیدا می کند

علل آپنه خواب انسدادی

آپنه خواب انسدادی به چه علت رخ می دهد ؟

این عارضه هنگامی رخ می دهد که عضلات پشت حلق ؛ در حال استراحت هستند.این عضلات از سقف دهان محافظت می کنند.( یک بافت سه گوش( زبان کوچک)که از سقف دهان آویزان است، لوزه ها و هم چنین کنار دیواره های حلق و زبان!!)

وقتی که عضلات استراحت می کنند، گذرگاه های تنفسی شما باریک تر شده و یا به هنگام تنفس کلا بسته می شوند.به همین خاطر قادر به تنفس نخواهید بود و همین مسئله منجر به سطوح پایین اکسیژن در خون می شود.

مغز شما متوجه می شود که قادر به تنفس نیستید و به شکلی آهسته شما را بیدار می کند تا گذرگاه های تنفسی شما دوباره باز شوند.این بیدار شدن به قدری کوتاه است که شما قادر به یادآوری آن نیستید.

ممکن است در طول این بیداری، خروپف کرده یا احساس خفگی به شما دست دهد.این الگوی تنفسی می تواند 5 الی 30 بار در هر ساعت تکرار شود و به همین خاطر شما را از داشتن خوابی راحت و عمیق باز می دارد

آپنه خواب مرکزی

این نوع کمتر رایج از آپنه خواب ، وقتی رخ می دهد که مغز شما قادر به ارسال سیگنال درست به عضلات و ماهیچه های تنفسی شما نیست.این مسئله بدان معنیست که برای مدتی کوتاه شما قادر به تنفس نخواهید بود.

ممکن است با تنگی نفسی یا شب بیداری و به سختی خواب ماندن، مواجه شوید

تست آپنه خواب

در صورتی که مبتلا به آپنه خواب تشخیص داده شوید ، احتمالا برای تشخیص های پیشرفته تر به یک مرکز اختلالات خواب ارجاع داده شوید.

این ارزیابی ها احتمالا شامل یک شب خوابیدن در مرکز خواب و هم چنین بررسی شیوه ی تنفسی شما و دیگر عملکردهای بدنتان در هنگام خواب می باشد.

تست هایی که برای تشخیص آپنه خواب به کار می رود شامل موارد زیر است :

• پولی سومنوگرافی شبانه : در طول انجام این تست، دستگاهی به شما متصل خواهد شد که عملکرد قلب، ریه و مغز ، الگوهای تنفسی ، حرکات بازوها و پاها، و سطح اکسیژن خون در هنگام خواب را بررسی می کند.

در صورتی که نتایج به دست آمده از این تست ، نشانگر وجود یک ناهنجاری و عارضه باشد ، احتمالا پزشکتان بدون نیاز به تست های بیشتر، درمان های مقتضی را تجویز کند.در صورتی که این تست خواب را در خانه انجام دهید ، احتمالا دستگاه خانگی ، قادر به تشخیص کلیه انواع آپنه خواب نخواهد بود گرچه در صورتی که نتایج به دست آمده عادی هم باشند، باز هم ممکن است که پزشکتان پولی سومنوگرافی را توصیه کند

در صورتی که مبتلا به آپنه خواب باشید ، ممکن است پزشکتان شما را به یک متخصص گوش؛ حلق و بینی ارجاع دهد تا انسداد موجود در بینی یا حلق شما را برطرف کند.علاوه بر این شاید لازم باشد که یک پزشک قلب و عروق یا متخصص سیستم عصبی هم شما را معاینه کند تا علت ابتلا به این عارضه مشخص تر شود

درمان آپنه خواب انسدادی

برای انواع خوش خیم آپنه خواب ، ممکن است پزشکتان فقط تغییر در سبک زندگی تان را تجویز کند( مانند کاهش وزن یا ترک سیگار)

در صورتی که آلرژی مخاطی دارید ، ممکن است پزشکتان توصیه به درمان این حساسیت کند.

در صورتی که این درمان ها ، قادر به کاهش علائم و نشانه های آپنه خواب نباشد، پس احتمالا شما مبتلا به آپنه خواب وخیم هستید.در چنین شرایطی چندین گزینه ی درمانی خواهید داشت.

برخی از ابزارها ممکن است به شما کمک کنند تا گذرگاه تنفسی خود را باز کنید.در برخی موارد دیگر نیز ممکن است نیاز به جراحی باشد

درمان های بدون جراحی

سی پپ : در صورتی که مبتلا به آپنه خواب وخیم هستید ، احتمالا با استفاده از دستگاه سی پپ بتوانید علائم خود را کنترل کنید. این دستگاه جریان هوا را از طریق یک ماسک به گذرگاه های تنفسی شما ارسال می کند.

با استفاده از سی پپ، فشار جریان هوا از هوای موجود در محیط بیشتر خواهد بود و به شما کمک می کند که در طول خواب گذرگاه های تنفسی تان باز مانده و از بروز آپنه و خروپف جلوگیری می کند.

گرچه استفاده از سی پپ، درمانی رایج و مطمئن است اما برخی افراد استفاده از آن را به هنگام خواب آزار دهنده می دانند.بعضی ها پس از مدتی ، بی خیال استفاده از آن می شوند اما با اندکی تمرین ، بیشتر افراد یاد می گیرند که چگونه خود را با این ماسک تطبیق داده و خواب راحتی داشته باشند.

ممکن است به بیش از یک نوع ماسک سی پپ احتیاج داشته باشید تا بلاخره آن نوعی که برایتان راحت تر است را پیدا کنید.در صورتی که مشکلی دارید ، به هیچ وجه استفاده از سی پپ را متوقف نکنید.بهتر است به جای این کار، با پزشک خود مشورت نمایید تا ببینید که چه تغییراتی می شود انجام داد تا خواب راحت تری داشته باشید

علاوه بر این ، در صورتی که همچنان در خواب خروپف می کنید ، بهتر است فورا با پزشک خود مشورت کنید. چنان چه وزن خود را کاهش داده اید ، احتمالا نیاز باشد که تنظیمات دستگاه سی پپ خود را مجددا تنظیم کنید.

علائم آپنه خواب انسدادی

علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی ممکن است با یکدیگر یکسان باشند و همین مسئله برخی مواقع ، تشخیص آن ها را سخت تر می کند.رایج ترین علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی خواب شامل موارد زیر است :

• خروپف با صدای بلند
• قطع تنفس در حین خواب (که باید توسط شخص دیگری تایید شود )
• احساس خفگی در طول خواب
• بیدار شدن با دهانی خشک
• سردرد صبحگاهی
• به سختی خواب ماندن ( اینسومنیا)
• خوابالودگی مضاعف در طول روز (هایپرسومنیا)
• به سختی تمرکز کردن بر روی یک چیز در زمان بیداری
• کج خلقی

آیا آپنه خواب خطرناک است

همان گونه که توضیح دادیم، آپنه خواب از هر نوعی که باشد ، می تواند خطرناک بوده و نیازمند مراقبت های پزشکی فوری است.

آپنه خواب می تواند خطر سکته قلبی و مغزی و خیلی بیماری های دیگر را افزایش دهد.به همین خاطر توصیه می کنیم درمان آن را جدی گرفته و به فکر رفع آن باشید.

قطع روند تنفسی در طول خواب به اندازه ی کافی ترسناک است، حال در نظر بگیرید خطراتی مانند سکته در حین خواب نیز وجود داشته باشد!

خوشبختانه امروزه درمان های متنوعی برای این عارضه وجود دارد که به کمک یک پزشک متخصص اختلالات خواب به راحتی می توانید آن ها را انجام دهید.

متخصص آپنه خواب در تهران

درمان آپنه خواب با جراحی

جراحی معمولا فقط وقتی انجام می گیرد که دیگر درمان های موجود بی اثر بوده باشند. عموما ، سه ماه تمرین دیگر روش های درمانی توصیه می شود و پس از آن به سراغ جراحی می روند.گرچه برای آن دسته از افرادی که در ساختار فک خود دچار مشکل هستند ، معمولا اولین گزینه ی درمانی جراحی خواهد بود.

گزینه های درمانی با جراحی :

برداشت بافت : در طول این عملیات ، ممکن است پزشک شما ، مقداری از بافت پشت دهان و بالای حلق را بردارد.هم چنین ممکن است لوزه های شما نیز برداشته شوند.

این نوع از جراحی معمولا از ارتعاش ساختارهای حلق جلوگیری کرده و خروپف را متوقف می کند. این روش از سی پپ،  اثرگذاری کمتری دارد و برای درمان آپنه خواب انسدادی چندان موثر و مطمئن نیست

• انقباض بافت ها : گزینه دیگر این است که بافت های موجود در پشت دهان و گلو را با استفاده از انرژی رادیوفرکانسی منقبض می کنند تا کوچک تر شوند . این روش می تواند برای آپنه خواب خوش خیم استفاده شود.

دیگر انواع جراحی نیز ممکن است به کاهش خروپف و در نتیجه درمان آپنه خواب کمک کنند که شامل موارد زیر می باشند :

• جراحی برای برداشتن لوزه های بزرگ شده یا گرفتگی بینی
• جراحی هایی که برای کاهش وزن استفاده می شوند

مترجم و محقق : ندا ناصری

لینک منبع

پزشکان متخصص مغز و اعصاب جایروس